Antwoordenbulletin #1

23 november 2019

Dit is ons eerste antwoordenbulletin. Hierin verzamelen we antwoorden op vragen van docenten en anderen op basis van eigen onderzoek, onderzoek van anderen en wetenschap. Heb je een vraag mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

In dit eerste bulletin antwoord op vragen over het motiveren van leerlingen, succes van VKR-leerlingen in het MBO en de ontwikkeling van levensechte LOB-opdrachten. De vragen zijn een eerste selectie uit de afsluitende docentenmiddag op 26 juni 2019. In volgende bulletins beantwoorden we telkens een aantal van de vragen die op die middag zijn verzameld.

Motiveren van leerlingen voor hun studie.

De vraag van een docent is: “Hoe kunnen we van de leerlingen van het CTT motiveren voor hun studie?”

We mogen voorzichtig aannemen dat vmbo-BB-leerlingen Techniek meer intrinsiek gemotiveerd raken voor de eigen loopbaan als zij al gedurende de opleiding betekenisvolle ervaringen kunnen op doen in de echte techniekpraktijk. In welke mate dat zal zijn, is echter niet te zeggen. Daarvoor is het onderzoek (zeker voor vmbo-BB-techniek) nog te beperkt en zijn er te veel factoren die daarin een rol spelen.
Wat we wel kunnen zeggen is dat onderwijs in levensechte praktijken de betrokkenheid van leerlingen kan verhogen, en dat er een betekenisvolle dialoog nodig is om tot loopbaanleren te komen. Een hybride leeromgeving kan helpen praktijk, theorie en loopbaanleren met elkaar te verbinden, als de (loopbaan)ontwikkeling van de leerling daarbij door de leraar wordt begeleid en ondersteund.Een uitgebreide toelichting op dit antwoord kunt u, via onderstaande link, lezen in een eerder door ons gepubliceerd antwoord op een soortgelijke vraag. Dit antwoord is eerder dit jaar ook gepubliceerd in ons jaarverslag.

Loopbaanleren van leerlingen

De hulpvraag die aan de onderzoekers gesteld werd is:“hoe je zinvolle zeer concrete LOB-opdrachten ontwikkelt.” Voor praktische tips zijn onder dit antwoord een paar links opgenomen.
Dat loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) in het vmbo, havo/vwo en mbo een belangrijke bijdrage levert aan de(studie)loopbaanontwikkeling van jongeren is zeker. Dit wordt ook onderschreven door de minister van Onderwijs in haar LOB-brief uit 2017.

“Aandacht voor LOB in het onderwijs is vergroot
Het is een taak van het onderwijs om leerlingen en studenten te helpen zich optimaal te ontwikkelen en hen goed voor te bereiden op het vervolgonderwijs en de arbeidsmarkt. LOB speelt daarbij een belangrijke rol. LOB helpt jongeren te ontdekken wie ze zijn, waar hun talenten en motivatie liggen en ondersteunt bij de oriëntatie op een toekomstig beroepen passende studie. Het belang van goede LOB staat dan ook buiten kijf.”

In een loopbaangesprek kunnen één of meer loopbaancompetenties aan de orde komen. Dit hangt af van het doel en het verloop van het gesprek. In ieder geval wordt er in een loopbaangesprek teruggekeken op een concrete ervaring en vooruitgekeken naar een volgende keuze.

Om zinvolle LOB-opdrachten te ontwikkelen moeten die opdrachten dus uitgaan van een concrete ervaring in de praktijk en leiden tot een dialoog over wat een leerling zou moeten kunnen in een beroep en hoe je daarvoor je kunt ontwikkelen (de loopbaancompetenties).

Zinvolle naslagwerken

  1. De loopbaancompetenties worden duidelijk uitgelegd in een filmpje dat gemaakt is voor de oratie van Marinka Kuijpers tot hoogleraar ‘Leeromgeving en leerloopbanen in het (v)mbo’ aan de Open Universiteit. Dit filmpje is te zien op: http://www.platformsvmbo.nl/LOB
  2. In november 2017 heeft Euroguidance het raamwerk LOB gepubliceerd voor professionals in loopbaanontwikkeling en –begeleiding. Het raamwerk beschrijft de rollen en deskundigheid van de LOB-begeleiders, LOB-coördinatoren/decanen en de beleidsmakers LOB voor vier aandachtsgebieden: visie en beleid, oriëntatie en begeleiding, organisatie en samenwerking. Zie: http://www.euroguidance.nl
  3. Werk in uitvoering: Aan de slag met LOB en technologie: zie: http://lobentechnologie.nl/

Voorbeelden van LOB opdrachten zijn te vinden op:
1) http://www.expertisepuntlob.nl/voorbeelden
2) https://www.vmbo-bwi.nl/page/toolbox-lob/

Volgende keer in het antwoordenbullentin
Antwoorden waar we nog aan werken en waarvoor nog wat meer tijd nodig is:

  • Wat is er bekend over het studiesucces (slaagpercentage) van de VKR-leerlingen in het MBO?
  • Hoe ontwerp je een domeinoverstijgend, maar gestructureerd curriculum?